Tarihi yarımada Sultanahmet Meydanı‘nın yakınında Yerebatan Sarnıcı (Bazilika – Basilica Cistern), İstanbul’a geldiğinizde mutlaka görmeniz tavsiye edilen ve İstanbul’un en çok turist çeken yerlerinden birisi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından müze statüsünde işletiliyor ve ayrıca yıl içerisinde çeşitli ulusal ve uluslararası etkinliğe de ev sahipliği yapıyor.
Yazımızda Neler Var?
Yerebatan Sarnıcı Genel Bilgiler
Zamanında şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere yapılmış bu sıra dışı mekanı özel kılan özellikleri:
- 6’ncı yüzyılda (532) Bizans İmparatoru I. Justinianus için inşa edilmiş bir yeraltı su deposu.
- 140 metre uzunluğunda ve 70 metre genişliğinde, 9.800 m2’lik dev bir dikdörtgen alanı kaplıyor ve 100.000 ton su depolama kapasitesine sahip.
- Bazilika adı, sarnıcın inşa edildiği bölgedeki eski bir dini yapıdan geliyor.
- Sarnıç’a 52 basamaklı bir merdivenle erişiliyor ve sarnıç her biri 9 metre yüksekliğinde, birbirinden 4,8 metre uzaklıkta olan 336 sütunu barındırıyor.
- İki eşsiz Medusa Kafası ile ünlü.
Yerebatan Sarnıcı Tarihi
Yerebatan Sarnıcı 532 yılında İmparator I. Justinianus’un emriyle inşa edilmiş ve Bizans döneminde Büyük Saray’ın su ihtiyacını karşılamak için kullanılmış. Su ihtiyacı ise buraya 19 km. uzaklıktaki Belgrad Ormanları bölgesinden, iki adet su kemeri ile sağlanmış.
1453 yılında İstanbul’un fethi sonrasında sarnıç Topkapı Sarayı bahçelerinin su ihtiyacını karşılamak için bir süre kullanılmış. Ancak bir dönem sonra sarnıç kullanımdan kalkmış ve bir nevi unutulmuş.
1544-1550 yıllarında Bizans kalıntıları üzerine araştırma yapmak üzere İstanbul’a gelen Hollandalı bir gezgin olan P.Gyllius tarafından yeniden keşfedilen sarnıç, bu keşif sonrasında tekrar gündemde yerini almış.
Sarnıç, Osmanlı İmparatorluğu döneminden günümüze kadar çeşitli onarımlardan geçmiş.
Son olarak 1987 yılında İstanbul Belediyesi tarafından temizlenmiş ve sarnıç alanına bir gezi platformu eklenerek ziyarete açılmış.
Yerebatan Sarnıcı’nda Neler Var ?
Yerebatan Sarnıcı son derece sessiz ve huzurlu bir yer. Antik yapılardan derlenen yüzlerce mermer sütun ve sarnıcın en popüler eseri büyük Medusa Başları.
Medusa Başları
Sarnıcın kuzeybatı kenarındaki iki sütunun altında destek olarak kullanılan ve Roma döneminin heykel sanatının ürünü olan iki Medusa Başı, Yerebatan Sarnıcı’nın en yoğun ilgi gören yeri.
Medusa başlarının sarnıca nasıl getirildiği henüz bilinmiyor. Çeşitli efsaneler mevcut.
Bir efsaneye göre Medusa, Yunan mitolojisinde anlatılan ve yeraltı dünyasının dişi canavarı olarak bilinen üç Gorgona’dan birisi. Bu üç kız kardeşten yılan başlı olan Medusa’nın kendisine bakanları taşa çevirme gücü bulunuyor. Dönemde büyük yapıların korunması maksadıyla bu çeşit Gorgona resim ve heykelleri kullanılıyordu. Bu nedenle de sarnıca Medusa başının konulduğu rivayet ediliyor.
Diğer bir efsaneye göre ise Medusa, siyah gözleri, uzun saçları ve güzel vücudu ile övünen bir kız ve Zeus’un oğlu Perseus’u seviyor. Arada da Athena var. Athena da Perseus’u seviyor ve Medusa’yı kıskanıyor. Bu nedenle de Athena, Medusa’nın saçlarını yılana çeviriyor ve bu olaydan sonra Medusa’nın baktığı her insan taşa dönüşüyor. Sonrasında ise Perseus, Medusa’nın başını kesiyor ve onun bu gücünden yararlanarak düşmanlarını yeniyor.
Bu son rivayete dayanarak, bakanların taş kesilmemesi için Medusa başlarının sütun kaidelerine ters olarak yerleştirildiği düşünülüyor.
Adres ve İletişim
Adres: Alemdar Mh., Yerebatan Str. 1/3, Fatih, Istanbul
Tel: 0212 512 15 70
İnternet : https://www.yerebatan.com/
Sultanahmet’e en pratik ulaşım yolu Bağcılar-Kabataş arası Tramvay (T1 hattı). Tramvay’ın Sultanahmet durağında inmeniz gerekiyor.
- Taksim‘den geliyorsanız, füniküler ile Kabataş’a inip, Beşiktaş‘tan geliyorsanız otobüs ile veya yürüyerek Kabataş’a gelip, Kabataş‘tan da tramvay ile,
- Üsküdar veya Kadıköy‘den geliyorsanız, önce şehir hatları vapurları ile Eminönü‘ne gelip, Eminönü’nden de tramvay ile,
Ayrıca, Marmaray (Üsküdar’dan) veya tren ile Sirkeci durağında inip, yine tramvay ile Sultanahmet’e ulaşım sağlayabilirsiniz.
Raylı sistemler için İstanbul Raylı Sistemler Haritası, İETT Belediye Otobüs sefer ve durakları için İETT Hat ve Durak Arama ve şehir hatları vapurları için İstanbul Şehir Hatları Vapur Seferleri sayfasına bakabilirsiniz.
Sultanahmet meydanı ve çevresi araç trafiğine kapalı olduğundan dolayı, Sultanahmet’e özel aracınız ile gelmenizi tavsiye etmiyoruz.
Sultanahmete bir çok kere geldim gezdim bir kere bile kimsenin kötü yer dediğini duymadım yerebatan sarnıcına bir kere çocukken gitme fırsatım olmuştu
Bir defa gitme şansım olmuştu hatta birçok ulusal ve uluslararası filme konu olmuş bu yeri görmeye gittiğimde pek bir bilgim yoktu ancak buradan okuduklarım ve zihnimdeki görüntüleri birleştiğinde çok güzel bir görüntü ortaya çıktı verdiğiniz ve düzenlediğiniz bilgiler için teşekkürler
Hiç gitmedim listenin başına aldim bi hafta sonu uğrayacağım çok kişiden iyi olduğunu ve güzel bir mekan olduğunu söylediler gidilmesi gereken yerlerden en kısa zamanda gideceğim 🙂
Bir yer bu kadar mı güzel olabilir cidden ülkemizin eserlerinde çok güzel çok özel bir mekan gidilmeliii